Ik heb moeite met emoties

Hoi ik ben Plien, en ik heb moeite met emoties.

Zo heb ik moeite met het duiden van mijn eigen gevoelens met behulp van emoties. Ik heb vaak al moeite om te voelen wat er in mijn lichaam gebeurd en dat gevoel te benoemen. Laat staan dat ik dan van dat benoemde gevoel ook nog eens aan kan geven welke emotie daarbij hoort.

Wanneer ik met een emotie aan moet geven hoe ik me voel, leidt dat in mijn hoofd tot een enorm gedetailleerde beslisboom kettingreactie. Op basis van wat ik al jaren aan kennis en informatie verzameld heb over de verschillende emoties zoals boos, kwaad, woedend, blij, gelukkig, verdrietig, eenzaam, jaloers, bang, angstig, nerveus, zenuwachtig, teleurgesteld, opgelucht, terneergeslagen, trots, beschaamd, gefrustreerd, tevreden en ga zo nog maar even door, poog ik zo goed en zo kwaad mogelijk op basis van dat wat ik in mijn lichaam voel en de situatie waarin ik ben te bepalen welke emotie daarbij hoort zodat ik mijn gevoel met behulp van de juiste emotie kan duiden naar mijn gesprekspartner.

Zelfs na jaren oefenen blijk ik dat echter nog steeds niet feilloos te kunnen. Beter gezegd, in ongeveer de helft van de situaties dat ik mijn gevoel benoem met de (zojuist op basis van de voornoemde gedetailleerde analyse geselecteerde) emotie en het gesprek verder gaat blijkt dat mijn gesprekspartner toch niet begrijpt wat ik bedoelde uit te drukken op basis van het emotie label dat ik gebruikt heb.
Mijn gevoel van trots en tevredenheid met mezelf dat het me toch weer gelukt is om van gevoel naar emotie te vertalen slaat in zo'n geval dan al snel om in een gevoel van frustratie omdat het me kennelijk weer niet gelukt is om het vertaal trucje op een juiste manier uit te voeren.

Mijn meest recente “aha erlebnis” is overigens dat het ook aan mijn gesprekspartner zou kunnen liggen wanneer deze niet begrijpt wat ik poogde over te brengen. Deze zou bijvoorbeeld zelf ook niet zo thuis kunnen zijn in dat hele gedoe van emoties en het daarom misschien niet begrijpen. Of misschien heeft mijn gesprekspartner de situatie heel anders ervaren of geïnterpreteerd en begrijpt daarom niet hoe ik bij die benoemde emotie kom. Of, wat ook nog zou kunnen, mijn gesprekspartner snapt wel wat ik bedoel maar vindt het om een of andere reden nodig dat niet te laten blijken.

Maar ik heb ook moeite met het effect dat het concept van emoties en hoe dit vaak toe wordt gepast kan hebben.

Over het algemeen is er namelijk een waardeoordeel aan een emotie gekoppeld. Bijvoorbeeld blij = goed, kwaad = slecht.
Daarnaast wordt er vaak een “ik ben” formulering gebruikt om aan te geven hoe iemand zich voelt. Bijvoorbeeld “ik ben blij”, “ik ben boos”, “ik ben jaloers”. Waar ik denk dat het meer op zijn plaats is om een “ik voel me” formulering te gebruiken zoals “ik voel me blij” of “ik voel me boos”.
Dat lijkt misschien een flauw verschil maar op een of andere manier heeft het wel een andere impact in onze hersenen. Net zoals zeggen “ik kan dat niet” een ander effect heeft dan zeggen “ik kan dat nog niet”.

In het geval dat iemand zich jaloers voelt in een bepaalde situatie om een bepaalde reden maar dit benoemt naar zichzelf toe als “ik ben jaloers” en deze persoon bij het woord jaloers een negatieve connotatie heeft, en deze persoon vervolgens herhaaldelijk in zo’n situatie komt, veranderd het beeld dat deze persoon van zichzelf heeft van “een vriendelijke persoon die moeite heeft met bepaalde situaties” in het beeld van een “slecht persoon” of zelfs een “jaloers kreng”.

Dus al met al vind ik het maar een hoop gedoe die emoties en vraag ik me soms af of we het er echt beter op maken door zoveel verschillende emoties te willen onderscheiden en benoemen. Zou het niet veel eenvoudiger zijn om te blijven bij wat we voelen in ons lijf en of we dat persoonlijk als prettig of niet prettig ervaren?