Ik heb moeite met emoties

Hoi ik ben Plien, en ik heb moeite met emoties.

Zo heb ik moeite met het duiden van mijn eigen gevoelens met behulp van emoties. Ik heb vaak al moeite om te voelen wat er in mijn lichaam gebeurd en dat gevoel te benoemen. Laat staan dat ik dan van dat benoemde gevoel ook nog eens aan kan geven welke emotie daarbij hoort.

Wanneer ik met een emotie aan moet geven hoe ik me voel, leidt dat in mijn hoofd tot een enorm gedetailleerde beslisboom kettingreactie. Op basis van wat ik al jaren aan kennis en informatie verzameld heb over de verschillende emoties zoals boos, kwaad, woedend, blij, gelukkig, verdrietig, eenzaam, jaloers, bang, angstig, nerveus, zenuwachtig, teleurgesteld, opgelucht, terneergeslagen, trots, beschaamd, gefrustreerd, tevreden en ga zo nog maar even door, poog ik zo goed en zo kwaad mogelijk op basis van dat wat ik in mijn lichaam voel en de situatie waarin ik ben te bepalen welke emotie daarbij hoort zodat ik mijn gevoel met behulp van de juiste emotie kan duiden naar mijn gesprekspartner.

Zelfs na jaren oefenen blijk ik dat echter nog steeds niet feilloos te kunnen. Beter gezegd, in ongeveer de helft van de situaties dat ik mijn gevoel benoem met de (zojuist op basis van de voornoemde gedetailleerde analyse geselecteerde) emotie en het gesprek verder gaat blijkt dat mijn gesprekspartner toch niet begrijpt wat ik bedoelde uit te drukken op basis van het emotie label dat ik gebruikt heb.
Mijn gevoel van trots en tevredenheid met mezelf dat het me toch weer gelukt is om van gevoel naar emotie te vertalen slaat in zo'n geval dan al snel om in een gevoel van frustratie omdat het me kennelijk weer niet gelukt is om het vertaal trucje op een juiste manier uit te voeren.

Mijn meest recente “aha erlebnis” is overigens dat het ook aan mijn gesprekspartner zou kunnen liggen wanneer deze niet begrijpt wat ik poogde over te brengen. Deze zou bijvoorbeeld zelf ook niet zo thuis kunnen zijn in dat hele gedoe van emoties en het daarom misschien niet begrijpen. Of misschien heeft mijn gesprekspartner de situatie heel anders ervaren of geïnterpreteerd en begrijpt daarom niet hoe ik bij die benoemde emotie kom. Of, wat ook nog zou kunnen, mijn gesprekspartner snapt wel wat ik bedoel maar vindt het om een of andere reden nodig dat niet te laten blijken.

Maar ik heb ook moeite met het effect dat het concept van emoties en hoe dit vaak toe wordt gepast kan hebben.

Over het algemeen is er namelijk een waardeoordeel aan een emotie gekoppeld. Bijvoorbeeld blij = goed, kwaad = slecht.
Daarnaast wordt er vaak een “ik ben” formulering gebruikt om aan te geven hoe iemand zich voelt. Bijvoorbeeld “ik ben blij”, “ik ben boos”, “ik ben jaloers”. Waar ik denk dat het meer op zijn plaats is om een “ik voel me” formulering te gebruiken zoals “ik voel me blij” of “ik voel me boos”.
Dat lijkt misschien een flauw verschil maar op een of andere manier heeft het wel een andere impact in onze hersenen. Net zoals zeggen “ik kan dat niet” een ander effect heeft dan zeggen “ik kan dat nog niet”.

In het geval dat iemand zich jaloers voelt in een bepaalde situatie om een bepaalde reden maar dit benoemt naar zichzelf toe als “ik ben jaloers” en deze persoon bij het woord jaloers een negatieve connotatie heeft, en deze persoon vervolgens herhaaldelijk in zo’n situatie komt, veranderd het beeld dat deze persoon van zichzelf heeft van “een vriendelijke persoon die moeite heeft met bepaalde situaties” in het beeld van een “slecht persoon” of zelfs een “jaloers kreng”.

Dus al met al vind ik het maar een hoop gedoe die emoties en vraag ik me soms af of we het er echt beter op maken door zoveel verschillende emoties te willen onderscheiden en benoemen. Zou het niet veel eenvoudiger zijn om te blijven bij wat we voelen in ons lijf en of we dat persoonlijk als prettig of niet prettig ervaren?

Onvoorwaardelijk accepteren

Toen ik twee jaar geleden thuis kwam te zitten en helemaal niets meer kon was het advies dat ik het vaakste kreeg van zorgprofessionals dat ik moest accepteren dat dat op dat moment zo was. Omdat dat de eerste stap zou zijn naar herstel. 

Dus, na heel wat oefening, want hoe accepteer je dat je de energie niet hebt om ook maar iets te doen in huis laat staan om te werken, lukte me dat steeds beter. En dat er heel langzaam herstel merkbaar was hielp daar zeker bij.
Ik accepteerde dat ik op dat moment lang niet zo veel kon als dat ik graag zou willen of zoals ik mijn hele leven gewend was geweest, me vast houdend aan de gedachte dat dat een tijdelijke situatie zou zijn. 

Maar dat tijdelijke is er wel af nu, nu langzaam de hoop vervlogen is dat mijn energie niveau ooit weer op dat oude peil gaat komen en ik blij moet zijn met alle beetjes herstel die er misschien nog volgen, ook al sta ik wat dat betreft al een hele tijd stil en kan me niemand zeggen of en hoeveel ik nog verder zal herstellen.
Er is niet meer dan ‘goede hoop’ dat ik over een jaar of twee verder hersteld zal zijn maar tot welk niveau of wat ik er voor moet doen om daar te komen, niemand die het weet. 

Het enige advies om te herstellen dat ik nu krijg is over wat ik niet moet doen. Namelijk: Niet meer vechten.
Dan gaat het niet over fysieke worstel partijen maar over vechten tegen mezelf, vechten voor m’n plek, m’n bestaansrecht, vechten voor m’n toekomst. 

Maar hoe dan, hoe kom je daar dan, niet meer vechten, onvoorwaardelijk accepteren?
Ik ken mijzelf als een vechter, iemand die niet opgeeft, iemand die zich ergens in vast bijt en dan er vol voor gaat tot ze bereikt heeft wat ze wil bereiken. Maar ben ik dat echt, of is ook dat een coping strategie? 

Voor nu heb ik meer vragen dan antwoorden. En hoe ik het ook probeer, voor nu kan ik het nog niet accepteren. M’n grenzen accepteren op het moment dat ik na 2 uurtjes ergens op bezoek zijn al af moet haken, dat gaat langzaam beter. Maar de situatie in z’n geheel, niet alleen weten dat ik niet gezellig een hele middag of avond ergens heen kan gaan met vrienden, niet een workshop van een middag kan volgen, niet gezellig uitgebreid kan gaan uit eten met een groep vrienden, maar ook nog steeds niet m’n huishouden volledig gedaan krijg, laat staan dat ik weer kan gaan werken.
Dat allemaal accepteren, dat is echt nog te veel gevraagd nu.